یک بام و دو هوای جنگلکاری در تالاب هامون/ هشدار پدر کویر شناسی ایران نسبت به یک اقدام عجیب محیط زیستی در سیستان
تاریخ انتشار: ۳۱ مرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۸۴۹۳۲۰
اختصاص ۸۵ میلیارد تومان بودجه برای مقابله با پدیده ریزگردها در سیستان و بلوچستان و راهکارهای محتلف ارائه شده برای خرج کرد آن به دغدغه اصلی فعالان محیط زیست تبدیل شده، تا جایی که برخی کارشناسان از خیانت بزرگ به تالاب و مردم سیستان سخن به میان می آورند ۳۱ مرداد ۱۳۹۸ - ۱۱:۴۷ رسانه ها خواندنی نظرات - اخبار رسانه ها -
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، بیش از دو دهه است که لب های تالاب بین المللی هامون به دلیل قهر طبیعت و بدعهدی همسایه خشکیده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
طی سال های متمادی دولت های مختلف آمدند و رفتند و هر رئیس جمهور، وزیر، استاندار و مدیرکلی که آمد طرحی برای احیای این تالاب داد که هیچ کدام تا امروز نتوانسته آن را احیا کند و همین موارد باعث روند صعودی کوچ تالاب نشینان به سایر نقاط سیستان وبلوچستان و کشور شده است.افزایش مهاجرت از سیستان در کنار مخاطرات امنیتی خاصی که دارد باعث می شود که دیگر نگاه ها نیز از آن سو برداشته شود و امروز شاهد هستیم که کولاک خاک و ریزگرد امان مردم منطقه را بریده به گونه ای که خاک و ریزگرد موجود در داخل ریه های این مردم نای فریاد کشیدن را از آنان گرفته و چاره ای جز مهاجرت، برایشان باقی نگذاشته است.
آنها هم که مانده اند علاقه وافرشان به سرزمین مادری و آبا اجدادیشان دست و پایشان را بسته و هر روز و هر فصل با ورود وزار و مقامات دولتی خواسته هایشان را مطالبه می کنند ولی به گفته خودشان تا آب نباشد هیچ کاری نمی شود انجام داد؛ آبی که راهکارش فعال شدن دیپلماسی قوی مذاکره با همسایه است و اگر حقابه تالاب گرفته شود همه چیز حل خواهد شد.
علی ایحال در هر دوره طرحی خاصی برای تالاب برنامه ریزی شد اما طی روزهای اخیر مسئولان دولتی از اختصاص اعتبار بیش از 85 میلیارد تومان برای مهار ریزگرد و کنترل گرد و غبار در سیستان خبر داده اند که قرار است با بودجه این پروژه حدود 700 هکتار از بستر تالاب هامون را جنگلکاری کنند.
جنگلکاری در سیستان خیانت به مردم است
پیش از رسانه ای شدن این خبر واکنش و انتقادات تند نسبت به غیراصولی بودن این طرح آغاز شد و پروفسور کردوانی اولین کسی بود که با صدای بلند فریاد زد که این طرح خیانت به مردم سیستان است.
پدر کویرشناسی ایران در گفتگوی تلفنی با عصرهامون نسبت به جنگلکاری در تالاب بین المللی هامون هشدار داد و این اقدام را خیانت به مردم دانست و گفت: اقدام مسئولان مبنی بر جنگلکاری به مساحت 700 هکتار در تالاب هامون برای مقابله با ریزگردها خیانت به مردم و کشور است.وی افزود: مردم سیستان به ویژه هیرمند آب آشامیدنی ندارند که به صورت سقایی با تانکر این مایه حیات برای آنها تامین می شود آن وقت مسئولان به جای یافتن راهکار دائمی به فکر جنگلکاری هستند، جنگلی که کشت هر درخت و درختچه در آن علاوه بر اینکه نیازمند آب است اثری در جلوگیری از وقوع ریزگردها نداشته و از سوی دیگر خوراک دام ها می شود که اجرای این طرح ظلم و خیانت به مردم است.
به گفته وی، مسئولان بر این باور هستند که گرد و غبار و ریز گردها از تالاب هامون است؛ نه این گونه نیست اگر هامون آب هم داشته باشد این گرد و غبارها از طرف نهبندان منشا می گیرد.
پروفسور کردوانی در تکمیل مطلب فوق تصریح کرد: مسئولان باید از نهبندان جایی که باد شدت می گیرد و زمین را می کَند(مانند گربه ای که زمین را چنگ می زند) سنگریزه درشت به اندازه یک پرتقال یا سیب کوچک بریزند تا باد نتواند آن را جدا کند و لابه لای آن تخم گیاه علف بپاشند تا با اندک بارشی سبز شود و دیگر نه باد شدید آن ها را جدا می کند و نه بارندگی های تند فرسایشی ایجاد خواهد کرد که در نهایت منطقه به علفزار تبدیل می شود.
وی خاطرنشان کرد: سال گذشته برای کاهش آثار فرسایش بادی، طرح مالچ ریگی اولین بار در کشور در گرمسار منطقه ای که بدترین ریزگردها را داشت به روش پاشش پرتابی اجرا شد و باید یکبار برای همیشه در سیستان اقدام به اجرای طرح پاشش سنگریزه کرد تا هرسال هزینه ها هدر نرود.این کارشناس تاکید کرد: با اجرای این طرح یک یادگاری برای جمهوری اسلامی ایران و مسئولان ثبت می شود. این را به گوش استاندار سیستان وبلوچستان هم برسانید که راهکار حل مشکل گرد و غبار و بادهای سیستان سنگریزه است نه جنگلکاری آن هم در شرایطی که مردم در بی آبی به سر می برند.
جنگل کاری در تالاب هامون عاقلانه نیست
پاکزاد، رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری سیستان و بلوچستان اما با اعلام عدم اطلاع از پروژه جنگل کاری در تالاب هامون به خبرنگار ما، گفت: درست است که تالاب در محدوده محیط زیست قرار دارد اما هیچ اطلاعی از این موضوع ندارم.
وی با بیان اینکه تالاب هامون محیطی آبی است و باید با همین سیستم باقی بماند و اصولا جنگل کاری در تالاب عاقلانه و منطقی نیست تاکید کرد: این تالاب به دلیل مخاطرات چند ساله دچار خشکسالی شده اما قرار نیست به این بهانه در سیستم آن دست کاری کنیم.پاکزاد تصریح کرد: اگر بخواهیم به دنبال راه حل برای احیای هامون باشیم نباید طرحی را اجرایی کنیم که بعدها اثراث آن به راحتی از بین برود و جنگل کاری یکی از این شیوه های غلط است.
جنگلکاری در تالاب هامون مساله تازه ای نیست
وحید پورمردان، مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان نیز در این باره به عصرهامون گفت: به منظور مقابله با پدیده ریزگردها و گردو غبار بالغ بر 85 میلیارد تومان اختصاص داده شده که این مبلغ بر اساس طرح و برنامه و درخواست همه ادارات مرتبط بوده و تنها مختص محیط زیست نیست.وی افزود: در قالب این طرح، بیش از 700 هکتار از تالاب هامون جنگلکاری می شود که البته هنوز محدوده اجرای آن مشخص نشده است و باید پس از برگزاری جلسه با حضور دستگاه های متولی و تأیید استاندار سیستان و بلوچستان جانمایی آن صورت بگیرد.
وی با بیان اینکه جنگل کاری در تالاب هامون موضوع جدیدی نیست و سالهای متمادی در حال انجام است، تصریح کرد: عموما در تمام دنیا نیز این کار صورت میگیرد، ما قصد داریم درختان بومی و بوته های ویژه تالاب هامون که سازگاری خوبی با شرایط دارند را در کانون های بحرانی ریزگرد بکاریم.وی در خصوص تأمین منابع آبی درختان نیز گفت: این گیاهان به آب بسیار اندکی نیاز دارند و نیازشان از رطوبت موجود در تالاب و میزان آبی که در طول سال از کشور افغانستان وارد می شود تأمین خواهد شد.
پورمردان از انتخاب درخت گز گلدانی برای کاشت در بستر این تالاب خبر داد و گفت: در نظر داریم تا این گونه که سالهاست در تالاب هامون رشد کرده را بکاریم، در این طرح مبلغ 85 میلیارد تومانی اختصاص داده شده و تمامی دستگاه ها از قبیل وزارت نیرو، منابع طبیعی و آبخیزداری، دانشگاه علوم پزشکی، محیط زیست و سایر نهاد ها در آن شریک هستند. اینگونه نیست که ابتدا مبلغ اختصاص داده شود و سپس به دنبال برنامه ریزی برای خرج کردن آن باشیم و هر آنچه که برای آن بودجه ابلاغ شده بر اساس طرح ها و برنامه ها و درخواست ادارات مختلف است.وی ادامه داد: جنگل کاری و نهال کاری بهمنظور مقابله با ریز گرد پروژه ای است در سایر کشورهای در حال توسعه خاورمیانه اجرای شده و موفقیت آمیز هم بوده است و با شرایط موجود در تالاب هامون، جنگل کاری و نهال کاری بهترین و شاید تنها راهکار موجود باشد اما باید با کمترین دست کاری در تالاب و با حفظ اصالت تالاب باشد.
این مقام مسئول در پایان طرح پخش سنگریزه را به صورت آزمایشی قابل اجرا دانست وگفت: امکان ریختن این حجم از سنگریزه آن هم در محیطی به وسعت هزار کیلومتر شدنی نیست که با توجه به گرمای هوا و تابش مستقیم نور افتاب به سنگها قطعا امکان کاشت نهال در میان آنها وجود ندارد.
منبع:عصر هامون
انتهای پیام/
بازگشت به صفحه رسانهها
R1437/P/S9,1299/CT12منبع: تسنیم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۸۴۹۳۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
این لک لک ها اهالی را مجبور به خانه سازی می کنند
همشهری آنلاین زهرا رفیعی: رییس شورای روستای کپرجودکی در اینستاگرامش قصه لکلک جدید را منتشر میکند و از سراسر ایران دوستداران محیط زیست چند نفری هزینه ساخت خانه جدید را برعهه میگیرند و برایش به اندازه نیاز خرید مواد اولیه پول میریزند. چند روز بعد آهنگر روستا که برادر رییس شورای روستاست، سفارش جدید را تحویل میدهد او نیز فقط پول آهن آشیانه لکلک را میگیرد و دستمزدش حال خوب لکلکهاست. لکلکها خانهدار که شوند دیگر تمام سال در روستا میمانند و فقط نسل جدید راهی زیستگاههای گرمتر میشوند. لکلکها به هوای تالابی به این منطقه میآیند که سالهاست برای زنده ماندن میان پساب شهر بروجرد و زهکشهایی که روستاییان برای کشت خیار و برنج زمین را خشک میکنند، در تقلاست. اهالی روستای کپرجودکی به عشق لکلکها سهم مراتع اجدادی خود را به تالاب بخشیدند و اجازه دادهاند این زیستگاه برای سکونت لکلکها باقی بماند. جعفر کرمیپور رییس شورای روستای کپرجودکی در گفت و گو با همشهری از ترجیح عمده جوانان روستا میگوید که میخواهند «تالاب بیشه دالان برای لکلکها حفظ شود»
عکسها: زهرا رفیعی چه شد که به فکر ساختن لانه برای لکلکها افتادید؟شب سیزدهبهدر سال ۸۵ که زلزله ۶.۲ ریشتری آمد لانههای تنومند و قدیمی از روی درختها و سقف حمام روستا به زمین افتاد اما سیل ۱۳۹۸ برای روستای ما برکت آورد. تالاب پرآب شد و دو سال بعد از آن هم به لطف خدا، بارندگی خوب بود. از آن سال زادآوری لکلکها خیلی خوب شد. هر کدام سه تا جوجه را بزرگ کردند. لکلکها تمام سال اینجا ماندند و فقط بچههایشان لانه را ترک کردند. سال بعد لکلکها بالغ به روستا برگشتند. عید ۱۴۰۱ به ناگهان، تمام تیرهای برق پر از لکلک شد. نمیدانستیم چطور به لک لکها کمک کنیم. تجربهای نداشتیم. از دوستان محیط زیستی پرسیدیم آنها گفتند برخی لاستیک کهنه به سر تیر میاندازند. یک ساعت بعد از اینکه سر تیر چراغ برق لاستیک گذاشتیم لکلکها آمدند. آنها دهها بار چوب آوردند و باد زد و لانه را خراب کرد. آقای کلنگری از فعالان محیط زیست اراک پیشنهاد داد که برایشان سبد آهنی بسازیم ولی برای این کار اداره برق باید همکاری کند و سیمهای برق را از بالای دکل پایینتر بیاورد. آقای محمدعلی خسروی رییس اداره برق بروجرد با جان و دل پای کار آمد و با اینکه برایشان هزینه بر بود این کار را کردند. عید ۱۴۰۱ اولین آشیانههای آهنی را نصب کردیم. لکلکها تا ۵ روز سراغ ۷ عدد آشیانه آهنی نیامدند. فکر کردیم ایده خوبی نبوده است. اما یک روز صبح دیدم که در تمام لانهها لک لک نشسته است. اما خشکسالی همان سال باعث شد لکلکها جوجههایشان را از لانه بیرون بیندازند. بحمدالله در سال ۱۴۰۲ لکلکها ۲۳ لانه درست کردند و همه جوجههایشان را نگه داشتند. هیچ تلفاتی هم نداشتیم چون تالاب خشک نبود. از ابتدای امسال تا الان با کمک خیرین و دوستداران محیط زیست ۶ لانه ساختیم. هر لکلکی که خانه بخواهد، چند روزی روی تیر چراغ مورد نظرش مینشیند. در واقع انگار به ما خبر میدهد و ما هم دست به کار میشویم. اهالی روستا به خنده به من میگویند بابای لکلکها، ولی کار اصلی را خیرین میکنند. به زودی ۴ لانه دیگر هم نصب خواهیم کرد.
لک لک ها انتخاب میکنند که روی کدام تیر برق خانه آینده شان ساخته شود مردم چطور کمک می کنند؟وقتی در پیج اینستاگرام اعلام میکنم که میخواهیم برای کللکی آشیانه بسازیم مردم به صورت مشارکتی هزینه ساخت لانه را پرداخت میکنند. افراد با نیت خیرات برای اموات پول ساخت را به دهیاری روستا میدهند. پارسال خواهر زوجی که سه شب بعد از شب عروسیشان در اثر گازگرفتگی فوت کردند، هزینه ساخت یک لانه را به نیت آنها پرداخت کرد. از بودجه دهیاری هم برای ساخت لانه استفاده میکنیم.
قبل از این لک لک ها لانه هایشان را کجا درست می کردند؟بزرگترهای ما میگویند که دهها سال قبل این روستا لکلکهای زیادی داشت. آنها درختهای بلند صنوبر و چنار لانه میساختند. اما با خشکسالی برای دو دهه لکلکها از روستا رفتند. سال ۵۲ پدرم راهی حج شد. بهار آن سال یک جفت لکلک روی تیربرق جلوی خانه پدرم لانه ساخت. اهالی آن دو جفت را حاجی لکلک صدا میکردند. بعدها که لک لک ها دیدند کسی کارشان ندارد روی بام خانهها هم لانه ساختند.
از لانه های باقی مانده از زلزله ۱۳۸۵ لک لکها فقط بهار و تابستان ها اینجا هستند؟سال ۸۵ زلزله آمد و بسیاری از لانهها خراب شد. تا پیش از آن لکلکها با سرما لانههایشان را ترک میکردند و بهار برمیگشتند ولی چند سال بعد دیگر تمام سال اینجا هستند.
آیا لک لک ها تلفاتی هم دادند؟بزرگترین عامل تلف شدن لکلکها ترانس برقی بود که سالی ۱۲-۱۰ بال را به کشتن میداد. اداره برق همکاری کرد و ترانس نزدیک تالاب را عایقبندی کرد و الان تک و توک پرنده مرده ببینیم.
مصالح خانه لکلکها از چیست؟لکلکها با چوبهای خشکی که در بستر تالاب رشد میکند لانه میسازند. بعضی وقتها هم دیدهایم که از لانه همسایهشان چوب میدزدند. روی آسمان دعوا هم میکنند و بالهایشان را به هم میزنند. تا حالا لکلکهای زخمی را هم با کمک فعالان محیط زیست تیمار هم کردهایم.
پرندههای زیادی از طبقات پایینی لانه لک لکها به عنوان خانه خود استفاده میکننداز جمله این گونهها میتوان به گنجشک خانگی، گنجشک درختی، سار، دلیجه معمولی، جغد کوچک، سبزقبای اروپایی، دمجنبانک ابلق، دمسرخ سیاه، کلاغ گردنبور و گنجشک سینهسیاه اشاره کرد آیا گونه دیگری از پرندگان هم میآیند؟
لکلکها وقتی در دو حالت منقارشان را به هم میزنند. یکبار وقتی است که جفتشان به خانه میآیند و دیگری وقتی که احساس خطر کنند. اواسط پاییز تا اوایل زمستان چند جفت درنا به تالاب میآیند و وقتی میخواهند روی تیرهای برق بنشینند، لکلک ها با صدا آنها را دور میکنند. برای تالاب پرندههای مهاجر مثل اگرت و حواصیل و ... میآیند.
شغل اهالی روستاهای مجاور با اهالی کپرجودکی فرق میکند؟شغل ما هم دامداری و کشاورزی است. ولی ما تصمیم گرفتهایم که در اراضی تالابی روستا کشاورزی نکنیم. قسمتهایی از تالاب در فصول گرم خشک میشود در دهه ۴۰ این زمینهای بین ۶ روستای اطراف تالاب صرفا برای دامداری و حصیربافی تقسیم شد. از دهه ۸۰ روستاییان مراتع را تغییر کاربری دادند. از سال ۱۴۰۱ با بالا رفتن قیمتها، اهالی روستاهای اطراف علاوه بر برنج، خیار هم کاشتند. اما ما اهالی روستای کپرجودکی تصمیم گرفتیم که بگذاریم تالاب برای حیات وحش منطقه باقی بماند. ادعای روستاییان اطراف تالاب این است که فقیرند و به پول خیار و برنج نیاز دارند. در حالی که این زمینها از دهه ۴۰ در اختیار کسانی بوده که دامهای زیاد داشتهاند. اهالی کم بضاعت روستاهای اطراف زمینی ندارند که بخواهند بکارند و سود کنند.
لانهای که اهالی کپرجودکی برای لک لک ها با آهن میسازند سود سالیانه مثلا کاشت خیار چقدر است که شما از آن گذشتید؟ به هر حال به نظر می رسد چون این تالاب با وجود ارزشهای زیستی بالا ثبت جهانی نشده وزارت کشاورزی و نیرو با کشت محصولات آب بر مشکلی نداشته باشند.سالها قبل اهالی روستاها با دامداری و نیبری امرار معاش میکردند و سالانه ۵ تن بیشتر گندم نمیتوانستند برداشت کنند. اما از زمان تغییر کاربری اراضی تالابی اوضاع تغییر کرده است. تا آنجا که می دانم یکی از روستاها ۴-۳ میلیارد تومان با گران شدن قیمت خیار درآمد داشته است. ما اهالی روستای کپرجودکی ترجیح میدهیم درآمد روستا از گردشگرانی باشد که برای دیدن طبیعت و لکلکها به اینجا میآیند. دو سال پیش که شروع کردیم به ساختن لانه برای لکلکها با کمک چند راهنمای گردشگری از مردم خواستیم به روستا بیایند. فکر میکردیم حدود ۱۵۰-۱۰۰ نفر مهمان داشته باشیم. از همسرم خواستم کمی آش و نان بپزد. استقبال خیلی خوب بود. حدود ۵۰۰ نفر آمدند ولی ما آماده نبودیم. به نظر ما اگر سازمانهای گردشگری، محیطزیست و استانداری حمایت کند. مثلا روستایمان را سنگفرش کنند، وام بدهند روستا را برای حضور گردشگر آماده کنیم تا از طریق گردشگر اشتغالزایی کنیم و جوانهایمان از روستا نروند.
کد خبر 847871 منبع: روزنامه همشهری برچسبها وزارت میراث فرهنگی و گردشگری حیوانات - حیات وحش سفر - گردشگری حیوانات - انقراض گونهها سازمان حفاظت محیط زیست محیط زیست ایران